ثبت یکی از درخشان‌ترین و عجیب‌ترین نور‌های کیهان!
تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۰۵۳۸۰
تلکسوپ افق رویداد در مشاهده اخیر خود، به منبع نور درخشان عجیبی برخورده است.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ساینس الرت، تلسکوپ افق رویداد (EHT) که قبلا دو عکس از سیاهچاله‌های کلان‌جرم گرفته، اکنون چشم در چشم یکی از درخشان‌ترین نور‌های کیهان دوخته است.
تلسکوپ افق رویداد (EHT)، یک آرایه تلسکوپی متشکل از آنتن‌های رادیویی در سراسر جهان، یک اختروش دور (کوازار یا اختروش هسته فعال به شدت نورانی و دوردستی است که وابسته به یک کهکشان جوان است که از ابرسیاهچاله نیرو می‌گیرد) به نام «NRAO ۵۳۰» را مطالعه کرده که نور آن برای رسیدن به ما ۷.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گفته اخترشناسان، داده‌های به دست آمده منبع نیروی اختروش را با جزئیات باورنکردنی به ما نشان می‌دهد و به گفته اخترشناسان، به ما کمک می‌کند تا فیزیک پیچیده این اجرام شگفت‌انگیز و چگونگی تولید چنین نور فروزانی را درک کنیم.
کوازار‌ها – اصطلاحی که مخفف «منابع رادیویی شبه ستاره‌ای» است – نوعی کهکشان هستند که تصور می‌شود از یک سیاهچاله بسیار پرجرم بسیار فعال در مرکز خود نیرو می‌گیرند. این بدان معناست که سیاهچاله توسط موادی احاطه شده است که با سرعتی بسیار روی آن می‌ریزند.
خود سیاهچاله‌ها نوری از خود ساطع نمی‌کنند، مواد اطراف یک سیاهچاله فعال این نور را ساطع می‌کنند. گرانش و اصطکاک باعث گرم شدن مواد و شعله‌ور شدن آن در حین دور زدن سیاهچاله مانند حرکت آب در زهکشی است، اما این همه ماجرا نیست.
همه مواد روی سیاهچاله نمی‌افتند. مقداری از آن در امتداد خطوط میدان مغناطیسی درست خارج از افق رویداد یعنی «نقطه بدون بازگشت» که فراتر از آن حتی نور نیز نمی‌تواند به سرعت فرار برسد، در خط باریکی دور با شتاب دور می‌شود.
هنگامی که این ماده به قطب‌ها می‌رسد، مانند جت‌های پلاسمایی قدرتمند به فضا پرتاب می‌شود و با درصد قابل توجهی از سرعت نور حرکت می‌کنند که به آن سرعت نسبیتی می‌گویند. این جت‌های باریک همسو شده نیز به خوبی می‌درخشند...، اما ما به طور کامل نمی‌دانیم که آن‌ها چگونه ایجاد می‌شوند و نیرو می‌گیرند.
تلسکوپ افق رویداد، در سال ۲۰۱۹ اولین تصویر از افق رویداد یک سیاهچاله را به ما داد: قلب کهکشانی به نام «M ۸۷» در فاصله ۵۵ میلیون سال نوری. سال گذشته، تصویری از سیاهچاله‌ای در مرکز کهکشان راه شیری ارائه کرد.
یک تیم به رهبری ستاره‌شناسان سوتلانا جورستاد از دانشگاه بوستون و ماسیک ویلگوس از موسسه ماکس پلانک برای نجوم رادیویی در آلمان از این تلسکوپ برای نگاه کردن به قلب «NRAO ۵۳۰» استفاده کردند و توانستند قلب اختروش را با جزئیات بی‌سابقه‌ای ببینند.
ویلگوس توضیح می‌دهد: «نوری که ما می‌بینیم به مدت ۷.۵ میلیارد سال در جهان در حال انبساط به سمت زمین حرکت کرده، اما با قدرت تلسکوپ افق رویداد، ما جزئیات ساختار منبع را در مقیاسی به کوچکی یک سال نوری می‌بینیم.»
NRAO ۵۳۰ یک نوع نادر از اختروش است که به عنوان اختروش «OVV» شناخته می‌شود و به داشتن یک جت قدرتمند و بسیار نسبیتی معروف است. همچنین به عنوان یک بلازار هم شناخته می‌شود؛ یک بلازار که به گونه‌ای جهت‌گیری شده که جت آن مستقیم یا تقریبا مستقیم به سمت ما نشانه رفته است. بلازار‌ها هیچ خطری ندارند، اما مطالعه آن‌ها می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد.
تصاویر تلسکوب افق رویداد یک ویژگی روشن را در انتهای جنوبی جت نشان می‌دهد. محققان بر این باورند که این «هسته» رادیویی است، نقطه‌ای که جت در طول موج خاصی از نور پرتاب می‌شود. این هسته دارای دو جزء است که در طول موج‌های طولانی‌تر نور دیده نمی‌شوند، اما در مشاهدات «EHT» به وضوح قابل مشاهده هستند.
این تیم با مشاهدات خود توانستند قطبش نور ساطع‌شده از بخش‌های مختلف سازه را تعیین کنند. این موضوع به جهت‌گیری نوسانات نور اشاره دارد که می‌تواند تحت تاثیر میدان‌های مغناطیسی قرار گیرد. این مشاهده به تیم اجازه داد تا از میدان‌های مغناطیسی در جت نقشه‌برداری کنند و شواهدی مبنی بر ساختار مارپیچی میدان مغناطیسی پیدا کنند.
تا به امروز، «NRAO ۵۳۰» دورترین جسمی است که تلسکوپ افق رویداد مطالعه کرده است، و نتایج امیدوار کننده‌ای برای مطالعات آینده در مورد اجرام دور، و همچنین مطالعات دقیق‌تر در مورد بلازار‌ها و اختروش‌ها به دست آورده است.
این تحقیق در مجله «Astrophysical» منتشر شده است.
منبع: فرارو
کلیدواژه: تلسکوپ افق رویداد کهکشان تلسکوپ افق رویداد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۰۵۳۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دنباله‌داری که هنوز نیامده سر و صدا به پا کرد
ستاره‌شناسان به تازگی دنباله‌داری را کشف کرده‌اند که وقتی سال آینده در آسمان نمایان شود می‌تواند از بسیاری از ستاره‌ها درخشان‌تر باشد.
به گزارش ایسنا، اخترشناسان دنباله‌دار جدیدی را کشف کرده‌اند که پتانسیل آن را دارد که خبر مهم سال آینده باشد. اگرچه این دنباله‌دار که C/۲۰۲۳ A ۳ یا «سوچینشان-اطلس» (Tsuchinshan–ATLAS) نامیده می‌شود هنوز بیش از ۱۸ ماه تا نزدیک‌ترین فاصله‌اش به زمین و خورشید باقی مانده است، اما در حال حاضر در رسانه‌های اجتماعی سر و صدا به پا کرده است و مقالات خوش‌بینانه‌ای درباره اینکه چگونه می‌تواند منظره‌ای تماشایی ایجاد کند نوشته شده است.
معرفی دنباله‌دار سوچینشان-اطلسهر ساله، چند ده دنباله‌دار جدید کشف می‌شود. دنباله‌دار‌ها گلوله‌های برفی هستند که در مسیر‌های بسیار طولانی به دور خورشید حرکت می‌کنند. اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها آنقدر ضعیف هستند که با چشم غیر مسلح نمی‌توان آن‌ها را مشاهده کرد. اما شاید یک دنباله‌دار در سال آینده به لبه دید با چشم غیر مسلح نزدیک شود.
گاهی اوقات، یک دنباله‌دار بسیار درخشان از راه می‌رسد. از آنجا که دنباله دار‌ها اجرامی با زیبایی زودگذر و گذرا هستند، کشف یک دنباله‌دار درخشان همیشه هیجان‌انگیز است.
دنباله‌دار سوچینشان-اطلس مطمئنا یک گزینه مناسب است. این دنباله‌دار که به‌طور مستقل توسط ستاره‌شناسان رصدخانه کوه بنفش در چین و سامانه آخرین هشدار برخورد زمینی سیارک کشف شد، در حال حاضر بین مدار مشتری و زحل، در فاصله یک میلیارد کیلومتری زمین قرار دارد و به سمت داخل در حال حرکت است و در مداری حرکت می‌کند که در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۴ آن را به فاصله ۵۹ میلیون کیلومتری از خورشید می‌رساند.
این حقیقت که این دنباله‌دار در حالی که بسیار دور است پیدا شده، بخشی از دلیل هیجان ستاره‌شناسان است. اگرچه در حال حاضر نور آن بیش از حد ضعیف است که با چشم غیر مسلح بتوان دید، اما برای جرمی بسیار دور از خورشید درخشان است؛ و مشاهدات نشان می‌دهد که مداری را دنبال می‌کند که می‌تواند به آن اجازه دهد واقعا تماشایی شود.
دستور العملی برای عظمت دنبالهداروقتی دنباله‌دار‌ها به خورشید نزدیک‌تر می‌شوند، گرم می‌شوند و یخ‌های سطح آن‌ها بخار می‌شود. این گاز که از سطح دنباله‌دار فوران می‌کند، گرد و غبار را با خود حمل می‌کند و هسته را در ابری غول‌پیکر از گاز و غبار که گیسو نامیده می‌شود، می‌پوشاند و سپس توسط باد خورشیدی، گیسو از خورشید دور می‌شود و در نتیجه یک دُم مستقیما به سمت خورشید قرار می‌گیرد.
هر چه یک دنباله دار به خورشید نزدیک‌تر شود، سطح آن داغ‌تر و فعال‌تر می‌شود. از نظر تاریخی، اکثریت درخشان‌ترین و دیدنی‌ترین دنباله‌دار‌ها مدار‌هایی را دنبال کرده‌اند که آن‌ها را به خورشید نزدیک‌تر از مدار زمین کرده است.
به نظر می‌رسد که این دنباله‌دار هسته بزرگی دارد که آن را درخشان‌تر می‌کند و به اندازه کافی روشن است که بتوان آن را تا این اندازه دور از خورشید کشف کرد. قرار است یک برخورد بسیار نزدیک با ستاره ما داشته باشد و سپس تقریبا مستقیم از بین زمین و خورشید عبور کند و تنها دو هفته پس از حضیض یعنی نزدیک‌ترین حالتش به خورشید به فاصله ۷۰ میلیون کیلومتری از ما برسد. هر چه یک دنباله‌دار به زمین نزدیک‌تر شود، برای ما درخشان‌تر خواهد بود.
نفرین پیشگوییپیشبینی رفتار دنباله دار‌های تازه کشف شده یک بازی خطرناک است. برخی ممکن است دیدنی و جذاب باشند، در حالی که برخی پیش‌بینی‌ها شکست می‌خورند.
برای مثال، دنباله‌دار کوهوتک در سال ۱۹۷۳ را در نظر بگیرید. این دنباله‌دار مانند سوچینشان-اطلس، به‌طور غیرمعمولی دور از خورشید کشف شد و در مداری نزدیک به ستاره ما حرکت می‌کرد. ستاره شناسان به مردم وعده «دنباله دار قرن» را دادند و پیش بینی کردند کوهوتک می‌تواند به اندازه کافی درخشان شود که در روز روشن دیده شود.
اما کوهوتک همانطور که به سمت خورشید می‌چرخید، روشن شد، اما آهسته‌تر از حد انتظار. به جای اینکه در روز روشن قابل مشاهده باشد، فقط به اندازه درخشان‌ترین ستاره آسمان روشن شد و پس از حضیض به سرعت محو شد. اگرچه این هنوز هم نمایش خوبی بود، اما دنباله دار قرن نبود. به دلیل تبلیغات زیاد، بسیاری به کوهوتک لغب یک ناامیدی تماشایی را دادند.
این احتمال وجود دارد که سوچینشان-اطلس، مانند دنباله دار کوهوتک، برای اولین بار به درون منظومه شمسی نزدیک شود. ما هنوز مطمئن نیستیم، اما اگر اینطور باشد، ممکن است کمتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد تماشایی باشد.
وقتی همه چیز به هم میریزداین می‌تواند حتی بدتر نیز باشد. دنباله دار‌ها مستعد فاجعه هستند. آن‌ها اغلب تکه تکه می‌شوند، از هم می‌پاشند و به طرز شگفت انگیزی متلاشی می‌شوند. آن‌هایی که برای اولین بار وارد منظومه شمسی داخلی می‌شوند، به طور ویژه‌ای شکننده هستند.
برای مثال زمانی که دنباله‌دار سوان (SWAN) کشف شد، امیدوارکننده به نظر می‌رسید و تصور می‌شد در ماه مه سال ۲۰۲۰ با چشم غیر مسلح دیده شود. اما با نزدیک شدن به خورشید، ناگهان درخشان شد، سپس شروع به محو شدن کرد. در زمانی که باید درخشان‌ترین حالت آن می‌بود، تماما ناپدید شد و در مقابل چشمان ما از پاشید.
آیا سوچینشان-اطلس ارزش انتظار را دارد؟ما به طور قطع نمی‌دانیم که دنباله‌دار سوچینشان-اطلس تماشایی خواهد بود یا خیر. ممکن است از هم بپاشد و کمتر روشن شود، یا ممکن است ما را غافلگیر کند؛ و حتی می‌تواند بیش از حد انتظار روشن شود و یک منظره شگفت‌انگیز در آسمان صبح در اواخر ماه سپتامبر و اوایل ماه اکتبر سال ۲۰۲۴ ایجاد کند.
اما ما نمی‌دانیم. ما اولین نکات را در ماه‌های آینده دریافت خواهیم کرد. با ردیابی نحوه درخشان شدن ستاره دنباله‌دار در حین حرکت آن به سمت خورشید، اولین نشانه‌های خود را در مورد سرنوشت واقعی آن به دست خواهیم آورد و بنابراین فعلا باید منتظر بمانیم.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور